گلیم طرح مراکشی: معرفی انواع گلیم و فرش طرح مراکشی

گلیم طرح مراکشی یکی از زیباترین انواع گلیم دستبافت موجود در بازار است که به خوبی با چیدمان‌های امروزی هماهنگی دارد؛ از این‌رو جوانان اصلی‌ترین خریداران آن هستند. این گلیم که در واقع نوعی گلیم فرش است اولین مرتبه در کشور مراکش تولید شد و به همین دلیل به آن فرش طرح مراکشی نیز می‌گویند. اگر تمایل دارید درباره این گلیم فرش بیشتر بدانید با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

فرش و گلیم طرح مراکشی

گلیم نوعی فرش بدون پرز است که حدود چند هزار سال قدمت دارد. در واقع می‌توان گلیم را اولین زیرانداز دست بافت بشر به شمار آورد.

الیاف استفاده شده در این گلیم از پشم گوسفند و بز به دست می‌آید. در گذشته پشم این حیوانات با استفاده از روش‌های سنتی، نخ ریسی می‌شد و سپس با رنگ‌های طبیعی به آن رنگ می‌بخشیدند تا زیبایی طرح آن را بیشتر کنند. اگرچه بافت این نوع گلیم‌ها در خاورمیانه و کشورهای آسیایی رواج بیشتری دارد، اما در برخی کشورهای دیگر نیز این هنر را در میان مردم روستایی و کوچ نشین می‌توان مشاهده کرد.

گلیم فرش طرح مراکشی برای اولین بار در سالیان دور توسط گروهی از مردم قبایل بربر در قاره آفریقا بافته شد که در ابتدا آن را به بنی اورین (Beni ourain rugs) می‌شناختند. علت این نامگذاری، نام قبیله‌ای به این اسم در شمال شرقی کوه‌های اطلس در مراکش بود که به بافت این نوع گلیم مشغول بودند. این گلیم فرش نیز مانند دیگر گلیم‌های دستبافت سنتی موجود در ایران دارای قدمت بالایی است و ارزش هنری زیادی دارد.

طرح و نقشه هر نوع گلیم بر اساس سلیقه و هنر بافنده‌های آن بوده است، بنابراین گلیم‌های هر منطقه‌ای طرح و نقشه خاص خود را دارند. به عنوان مثال بافندگان ایرانی اغلب از طرح‌های الهام گرفته از طبیعت و حیوانات و اشکال هندسی در بافت گلیم استفاده می‌کنند. بافندگان مراکشی خصوصا قبیله بنی اورین، از طرح‌های هندسی استفاده می‌کردند و در حال حاضر منظور اغلب خریداران از گلیم طرح مراکشی همان طرح هندسی مانند است.

به نظر می‌رسد که قبیله بنی اورین بر خلاف قبایلی که در خاورمیانه زندگی می‌کردند اطلاعات زیادی درباره نحوه رنگرزی پشم گوسفندان نداشتند و اغلب با رنگ خود پشم حیوانات یعنی مشکی، سفید و قهوه‌ای طرح‌های خود را می‌بافتند. البته با گذشت زمان شروع به رنگرزی پشم حیوانات با مواد طبیعی کردند و کم کم رنگ گلیم‌ها متنوع‌تر گشت.

با پیشرفت تکنولوژی و ساخت ماشین‌های فرش و گلیم بافی، دیگر هنر گلیم بافی منحصر به بافندگان روستایی و عشایر نبود و تولید آنها با سرعت و ظرافت بیشتری انجام می‌شد. در حال حاضر ماشین‌های صنعتی قادر هستند طرح مراکشی یا هر طرح دیگر را به عنوان گلیم فرش ببافند. گلیم فرش مراکشی پرز بلندتر و بافت لطیف‌تری نسبت به انواع گلیم دارد اما از نظر ظاهری مشابه طرح‌های قدیمی به نظر می‌رسد.

لاز به ذکر است که الیاف مورد استفاده این دستگاه‌ها دیگر پشم حیوانات نیست و اغلب تولیدات ماشینی با الیاف مصنوعی مانند پلی استر بافته می‌شوند. رنگ موجود در این الیاف نیز از مواد شیمیایی مجاز به دست آمده که باعث شده کارها تنوع بیشتری بگیرند و رنگ گلیم یک دست‌تر باشد.

ویژگی های گلیم و فرش طرح مراکشی

برای خرید گلیم طرح مراکشی باید بدانید که این نوع گلیم‌ها ویژگی خاصی دارند که آنها را از سایر گلیم‌ها متمایز می‌کند. گلیم مراکشی مانند هر گلیم دیگری سبک است و پرزهای کوتاه‌‌تری نسبت به فرش دارد. در نوع دستبافت این گلیم‌ها نقشه به صورت ذهنی بافته می‌شود. این گلیم‌ها به عنوان زیر انداز، روانداز و پوشش چادر کاربرد داشته‌اند.

ویژگی گلیم فرش طرح مراکشی، به دلیل تفاوت در نوع الیاف و روش بافت اندکی با دیگر انواع گلیم‌ تفاوت دارد. اما باز هم برای خرید فرش طرح مراکشی باید این ویژگی‌ها را بدانید:

• وزن سبک: اگرچه فرش مراکشی به دلیل داشتن ارتفاع بیشتر پرزها، اندکی سنگین‌تر از گلیم است اما باز هم در مقایسه با دیگر فرش‌های سنتی وزن کمتری دارد. این مساله باعث شده بسیاری از افراد گلیم فرش طرح مراکشی را ترجیح دهند.
• شستشوی راحت (نوع ماشین بافت): الیاف پلی استر به‌کار رفته در گلیم فرش ماشینی طرح مراکشی در برابر لکه‌ها بسیار مقاوم هستند و به راحتی تمیز می‌شوند. لذا اصلا نگران لکه شدن آن نباشید چرا که به راحتی می‌توانید آن را بشویید تا مانند روز اول تمیز شوند.

• تعداد رنگ کم: یکی از ویژگی‌هایی که در فرش مراکشی وجود دارد، استفاده از تعداد رنگ‌های کم و طرح ساده در بافت آنهاست. این امر سبب شده تا افرادی که دکوراسیون‌های مدرن و مینیمال را می‌پسندند به این سبک علاقه‌مند شوند.
• طرح‌های هندسی: به نظر می‌رسد که در گذشته بافندگان گلیم فرش طرح مراکشی تمایل بیشتری به بافت اشکال هندسی خصوصا لوزی و مثلث داشتند. امروزه اگرچه طرح‌ها تنوع بیشتری دارند اما سعی شده تا حتی‌الامکان اصالت این گلیم فرش‌ها حفظ شود.
• دوام بالا: در بافت انواع ماشینی گلیم طرح مراکشی از الیاف پلی استر استفاده شده که هیت‌ست (فرایند تثبیت حرارتی الیاف با هدف افزایش کیفیت الیاف) هستند و رنگ خود را در اثر قرارگیری در برابر آفتاب و شستشو از دست نمی‌دهند. الیاف این نخ به هیچ عنوان در اثر پاخوردن فشرده نمی‌شوند و تا سالیان سال شکل و حالت خود را حفظ می‌کنند.

فرش و گلیم طرح مراکشی در دکوراسیون منزل

پس از ورود فرش طرح مراکشی به ایران، خرید فرش طرح مراکشی به سرعت مورد استقبال خریداران به خصوصا قشر جوان قرار گرفت. علت این مساله رنگ متفاوت فرش و طرح سبک و خاص آن بود. اکنون استفاده از گلیم طرح مراکشی در خانه‌ها متداول شده است، این زیراندازهای زیبا روح تازه‌ای به دکوراسیون منازل بخشیده‌اند.

با خرید فرش طرح مراکشی شما انتخاب‌های زیادی برای استفاده از آن در چیدمان خانه‌های امروزی دارید. به عنوان مثال می‌توانید آن را برای فرش زیر میز ناهار خوری استفاده کنید و یا آن را روبروی مبمان تلویزیون بیندازید. با توجه به اینکه پاخور این گلیم فرش‌های عالی است شما می‌توانید آن را برای راهرور و قسمت‌ها پرتردد نیز استفاده کنید بدون اینکه نگران خوابیدن (فشرده شدن) الیاف نرم آن شوید.

با توجه به کوتاه بودن پرزهای فرش مراکشی و نرم بودن آن، بهترین انتخاب برای فرش کودک محسوب می‌شوند البته اگر طرح آن را برای فرزند خود بپسندید. یکی از انواع فرش مراکشی از نظر شکل نوع گرد آن است؛ گرد بودن، تمیز شدن آسان و سبک بودن این فرش باعث شده تا بسیاری از افراد فرش گرد طرح مراکشی را به عنوان فرش آشپزخانه خود انتخاب کنند. البته این سلیقه شماست که محل قرارگرفتن این فرش گرد یا دیگر اشکال فرش مراکشی را تعیین می‌کند.

فرش و گلیم مراکشی برای چه دکوراسیونی مناسب است؟

همان طور که اشاره کردیم پایین بودن قیمت فرش مراکشی و استفاده از الیاف با دوام پلی استر باعث شده تا استفاده از آن برای اتاق خواب، سالن پذیرایی و آشپزخانه ممکن باشد. طرح این فرش‌های زیبا اگرچه سنتی هستند اما نوعی طرح مدرن و سنتی محسوب می‌شوند. جنس الیاف و شکل ظاهری آنها نیز باعث شده تا امکان استفاده از آنها در چیدمان سنتی و مدرن امکان پذیر باشد.

با توجه به اینکه امروزه دکوراسیون مدرن طرفداران زیادی پیدا کرده و این نوع گلیم فرش هماهنگی زیادی با چیدمان مدرن دارد، فروش آن نیز رونق گرفته و همین امر باعث شده تا طرح‌های مختلفی از این گلیم فرش به بازار عرضه شود. البته به غیر از گلیم فرش طرح مراکشی از فرش وینتیج نیز در دکوراسیون مدرن استفاده می‌شود.

 

البته اگر به دنبال چیدمان سنتی هم هستید استفاده از این گلیم‌های مراکشی بسیار با سبک مورد نظر شما هماهنگ است، البته اگر رنگ‌های آن متناسب با سبک سنتی باشد. در سبک سنتی اغلب از این نوع گلیم برای اتاق خواب استفاده می‌شود. یکی دیگر از کاربردهای گلیم فرش طرح مراکشی در سبک بوهمیان است.

سوالات متداول در مورد گلیم مراکشی

اکنون که با گلیم طرح مراکشی و ویژگی‌های آن آشنا شدید، به آسانی می‌توانید برای آن تصمیم بگیرید. اگر به دنبال خرید فرش و گلیم به صورت آنلاین هستید، سری به سایت گره کارپت بزنید. در این وب‌سایت انواع فرش و گلیم را می‌توانید تهیه کنید و از کیفیت محصول خریداری شده اطمینان داشته باشید.