ویژگی های فرش دستبافت آن چنان بی شمار است که باعث شده تا این کالا به عنوان یک کالای صادراتی و نماد کشور ایران به شمار آید. فرش دستبافت ایرانی در سطح بین المللی شناخته شده است و توانسته مورد تایید بسیاری از کشورها قرار گیرد. گفتنی است که فرش و دیگر محصولات نساجی از دیرباز مورد استفاده انسان ها بوده و باعث ایجاد حس آرامش و آسایش بیشتر در استفاده کنندگان آن ها می شود.
فرش دستبافت را می توان جزو کهن ترین محصولات کشور ایران دانست که از سالیان دور مورد استفاده مردمان این سرزمین قرار داشته است. به طور مختصر می توان فرش دستبافت را این گونه تعریف کرد که زیراندازی است متشکل از تار و پودهایی که با دست بافته شده اند و این هنر بافتن با دست، در زیبایی و جذابیت آن تاثیر چشمگیری داشته است. شاید جالب باشد که بدانید کلمه فرش در اصل یک کلمه عربی و به معنای گسترده می باشد و به چیزهایی همانند قالی یا پلاس، اطلاق داده می شود.
آشنایی با تاریخچه و انواع فرش دستبافت
اولین نمونه از فرش دستبافت ایرانی در حدود سال 1328 شمسی توسط صحرانشینان ایجاد شد که به صورت فرش های گره دار بودند و کاربردهایی همچون پوشش اسب ها و یا برپایی چادرها داشته اند. پس از تولید نوع اولیه از فرش های دستبافت، ایرانی ها توانستند در این زمینه پیشرفت های زیادی داشته باشند به گونه ای که پژوهشگران معتقدند قرن 16 ام، آغاز شکوفایی هنر فرشبافی ایرانیان بوده است.
ویژگی های فرش دستبافت باعث شده تا بتوان آن ها را از لحاظ مختلف مورد بررسی قرار داد و در انواع دسته بندی ها قرار داد برای مثال می توان فرش های دستبافت را از نظر اندازه، سبک محلی، شیوه بافت، رنگ و طرح، جنس و … مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. اگر بخواهیم انواع فرش دستبافت را از نظر اندازه به شما معرفی کنیم باید بگوییم که یک فرش دستبافت در سایز های 6، 9، 12 و یا حتی 24 متری در بازار ارائه داده می شود و شما می توانید مطابق با نیاز خود و همچنین فضای محیط زندگیتان از آن ها استفاده نمایید.
از نظر سبک محلی، فرش های دستبافت به عناوین مختلف همچون فرش دستبافت شهری، فرش دستبافت روستایی و فرش دستبافت عشایری شناخته می شوند. طرح و نقشه خاص و از پیش تعیین شده از جمله ویژگی های فرش دستبافت است که در شهرها بافته می شوند این در حالی است که فرش های دستبافت روستایی اغلب به صورت ذهن بافی، بافته می شوند. فرش های دستبافت عشایر نیز اکثرا ضخیم و کوچک هستند و دارای طرح های الهام گرفته از زندگی عشایری می باشند.
مشهورترین اساتید فرش دستبافت
اساتید با تجربه ایرانی که سالیان سال است در این حوزه مشغول به فعالیت هستند در شناخته شدن هر چه بیشتر فرش دستبافت ایرانی، نقش پررنگی داشته اند و از جمله دلایلی هستند که منجر شده تا کشور ایران در صنعت فرشبافی، پیشرفت های چشمگیری داشته باشد. از جمله ویژگی های فرش دستبافت می توان به ذوق و هنر مشهورترین اساتید فرش دستبافت در کنار تجربه و تخصص این افراد اشاره داشت که باعث شده کشور ایران از گذشته تا به امروزه، سهم اعظمی از تولید فرش دستبافت را به خود اختصاص دهد.
استاد مجید سلامت، استاد ابوالفضل رسام عرب، استاد حبیب محمدعلی نژاد، استاد حاج حبیب نژاد و همچنین اسدالله وثوقی ایرانی را می تواند جزو معروف ترین و مشهورترین اساتید فرش دستبافت به حساب آورد که در سال های عمر خود آثار خارق العاده و بی نظیری از فرش دستبافت ایرانی را بر جای گذاشته اند و باعث افتخار مردمان ایران زمین هستند که توانسته اند این چنین هنر ایرانی را به جهانیان معرفی کنند.
معروف ترین شهرهای تولیدکننده فرش دستبافت
بی شک تمامی محصولات و فرش های دستبافی که به دست اساتید هنرمند این دیار خلق می شود، رنگ و بویی خاص دارد که در هیچ کجای جهان نمی توان مانند آن را یافت. اگر قرار باشد نمونه ای از معروف ترین برندهای فرش دستبافت را برای شما ذکر کنیم به گونه ای که تمامی ویژگی های فرش دستبافت را دارا باشند، بدون شک به ظریف ترین و زیباترین آن ها یعنی فرش دستبافت کاشان اشاره خواهیم که آوازه آن در دنیا پیچیده است. لچک و ترنج از جمله طرح هایی است که برای فرش های دستبافت کاشان در نظر گرفته می شود که دارای قدمت طولانی هستند.
فرش دستبافت تبریز نیز یکی دیگر از معروف ترین برندهای فرش دستبافت با تمامی ویژگی های فرش دستبافت است که اغلب به صورت رجشمارهای بالا و ریز بافت ایجاد می شوند. علاوه بر کاشان و تبریز فرش های دستبافت قم، مشهد و اصفهان نیز جزو معروف ترین و با کیفیت ترین برند های فرش دستبافت ایرانی هستند که هر کدام سبک، طرح و جنس خاص و مختص به خود را دارند.
دلایل محبوبیت فرش دستبافت اصفهان
اصفهان علاوه بر شهرتی که در کاشی کاری، صحافی، خطاطی و دیگر هنرها دارد، دارای محبوبیت خاصی در زمینه طراحی و بافت انواع فرش دستبافت است به طوری که از گذشته تا کنون توانسته فرش هایی با طرح های ظریف و پیچیده ای را خلق کند که الهام بخش بسیاری از قالیبافان در ایران و جهان بوده است.
یکی از برجسته ترین ویژگی های فرش دستبافت اصفهان، کیفیت بی نظیر و خارق العاده آن ها است به گونه ای که بعد از گذشت چند سال استفاده، رخ و نمایی همانند روز اول خود دارد. فرش های دستبافت اصفهان در اکثر مواقع به صورت لول و دو پوده است و رجمشمارهایی بین 50 تا 90 دارند و همچنین تناسب و تنوع زیادی در رنگ های به کار رفته در آن قابل مشاهده است که اکثر بین رنگ های قرمز، آبی و عاجی است.
از دیگر ویژگی های فرش دستبافت اصفهان، طرح هایی است که برای آن ها استفاده می شود که اغلب الگو گرفته از ابنیه و آثار تاریخی هستند از جمله طرح های اسلیمی و شاه عباسی که در بیش از هفتاد درصد از فرش های دستباف اصفهان می توانید آن ها را مشاهده کنید.
مزایای فرش دستبافت ایرانی
الیاف طبیعی به کار رفته در فرش دستبافت باعث می شود تا در تابستان، خنک و در زمستان، گرم باشند. یکی دیگر از مزایای الیاف طبیعی نسبت به الیاف مصنوعی این است که الیاف های مصنوعی گاهی اوقات باعث بروز آلرژی و حساسیت مخصوصا در کودکان می شود در حالی که چنین موضوعی راجب به الیاف طبیعی صدق نمی کند.
از جمله ویژگی های فرش دستبافت این است که این گونه فرش ها بر خلاف فرش های ماشینی، با مرور زمان و شستشو و پا خوردن، زیباتر می شوند و چیزی از جذابیت آن ها کاسته نمی شود. جالب است بدانید فرش های دستبافت از آن جهت که از رنگ های طبیعی برای رنگ کردن الیاف آن ها استفاده می شود، با گذشت زمان دارای ارزش هنری و مالی بیشتری می شوند.
گفتنی است استفاده از موادی همچون پنبه، پشم و ابریشم در فرش دستبافت کمک می کند تا الکتریسته ساکن تولید نشود و همچنین به واسطه طرح و رنگ خاصی که دارند باعث انتقال حس آرامش می شوند و آن چنان دارای تنوع رنگ و طرح هستند که مورد استقبال هر شخصی با هر ذوق و سلیقه ای، قرار خواهند گرفت.
نظرات کاربران