فرش کلارک دستباف شش متری طرح برگ داسی

فرش ایرانی همواره یکی از عمیق‌ترین جلوه‌های هنر و فرهنگ این سرزمین بوده است؛ هنری که نه‌تنها جنبه‌ی کاربردی دارد، بلکه بخش مهمی از هویت بصری و تاریخی ایران را به نمایش می‌گذارد. در میان این آثار ارزشمند، فرش کلارک یکی از برجسته‌ترین نمونه‌هایی است که داستانی طولانی، پرماجرا و شگفت‌انگیز را در دل خود جای داده است. این فرش که به قرن هفدهم میلادی و دوران صفوی بازمی‌گردد، نمونه‌ای درخشان از هنر فرش‌بافی ایرانی است و به دلیل کیفیت بافت، ظرافت طراحی و انتخاب رنگ‌های هنرمندانه، به یکی از شناخته‌شده‌ترین فرش‌های تاریخی جهان تبدیل شده است.

فرش کلارک در کارگاه‌های سلطنتی دوره صفوی و با بهره‌گیری از بهترین مواد اولیه پشم و ابریشم بافته شد. بافندگان آن دوره با تسلط کامل بر نقوش سنتی ایرانی—از جمله اسلیمی‌های پیچان، ختایی‌ها و گل‌های شاه‌عباسی—طرحی خلق کردند که از نظر هماهنگی، نظم و جذابیت بصری، یکی از کامل‌ترین نمونه‌های هنر صفوی محسوب می‌شود. رنگ‌های استفاده‌شده در این فرش شامل لاکی، لاجوردی، کرم و سبز بودند؛ رنگ‌هایی با کیفیت که باعث ماندگاری و زنده‌بودن طرح پس از گذشت قرن‌ها شده‌اند. همین ویژگی‌ها باعث شد تا این فرش در زمان خود به یک اثر فاخر بدل شود؛ اثری که پادشاهان صفوی به عنوان هدیه‌ای دیپلماتیک به حکمرانان یا سفیران خارجی تقدیم می‌کردند.

زندگی این فرش، مانند بسیاری از آثار تاریخی ارزشمند، سرشار از جابه‌جایی و روایت‌های جذاب است. پس از خروج آن از ایران و ورود به اروپا، در مجموعه‌های خصوصی نگهداری شد و سپس در اوایل قرن بیستم، توجه ویلیام کلارک—کلکسیونر برجسته آمریکایی—را به خود جلب کرد. او که به گردآوری آثار هنری نفیس علاقه‌مند بود، این فرش را یکی از گرانبهاترین دارایی‌های مجموعه شخصی خود قرار داد. پس از درگذشت کلارک، این فرش به موزه لس‌آنجلس (LACMA) اهدا شد و از آن زمان تاکنون به عنوان یکی از آثار شاخص و محبوب این موزه به نمایش گذاشته می‌شود.

فرش کلارک تنها یک شیء زینتی یا تاریخی نیست؛ بلکه آیینه‌ای از هنر و فرهنگ ایران در دوره‌ای است که فرش‌بافی در بالاترین سطح هنری خود قرار داشت. مشاهده این فرش، دیدن تداوم هنر ایرانی در طی قرن‌هاست؛ هنری که از دست هنرمندان صفوی آغاز شد و امروز همچنان الهام‌بخش هنرمندان و طراحان معاصر است.

در همین راستا، مجموعه گره کارپت با دقت بسیار و با پایبندی کامل به اصالت طرح و نقش، اقدام به بازآفرینی قالی کلارک در ابعاد کاربردی و استاندارد امروزی کرده است. در این بازتولید، ساختار اصلی طرح حفظ شده، اما ترکیبات رنگی متنوع‌تری ارائه گردیده تا با دکوراسیون مدرن نیز سازگار باشد. با استفاده از پشم مرغوب، چله پنبه‌ای مقاوم، رنگ‌های طبیعی و بافت به شیوه سنتی، نسخه جدید این فرش همان حس اصالت و اصیل‌بودن نمونه تاریخی را منتقل می‌کند.

قالی کلارک بازآفرینی‌شده، فرصتی است تا دوستداران فرش‌های فاخر صفوی بتوانند تجربه‌ای از زیبایی، تاریخ و هنر ایرانی را در خانه یا محیط کار خود داشته باشند—اثری که با گذر سال‌ها همچنان ارزشمند باقی می‌ماند.